معرفی کتاب دریا نوشته جان بنویل

رمان دریا نوشته جان بنویل در سال ۲۰۰۵ به چاپ رسید و توانست نویسنده را در همان سال برنده جوایز متعدد از جمله من بوکر نماید. داستان در ابتدا همانند اسم آن ساده و سر راست به نظر می‌آید با زمینه‌ای آشنا: «یکی از آن کتاب‌های باریک و برازنده که در مورد خاطرات و پشیمانی‌هاست؛ که در آن یک راوی پیر خواننده را با خود در محیطی نیمه روستایی  به دوران کودکی‌اش می‌برد و خواننده در تمام مدت می‌داند که پایانی وحشتناک یا حادثه‌ای تکان دهنده در انتظار اوست که بعد از آن هیچ چیز مثل سابق درست نمی شود. گذشته‌ها مانند کشوری بیگانه است.

جان بنویل همان طور که در سیزده رمان پیشین خود نشان داده است، از آن دست نویسندگانی نیست که به طور طبیعی ساده بنویسد. او نویسنده ایست که از روی اجبار همه چیز را پیچیده می‌کند، جملات فوق العاده استادانه‌ای می‌سازد و راویان داستان‌هایش را همواره از روی عمد تخریب می‌کند.

ممکن است بعضی از خوانندگان رمان از مسیری که راوی برای بازگشت به گذشته طی می‌کند نا امید شوند: توقف‌های بسیار برای مرتب کردن قاعده‌های سرگردان زبانی، که کاری را انجام می‌دهند که ما در هنگام یادآوری خاطرات انجام می‌دهیم. قهرمان رمان دریا که همواره چنان داستان خود را بازگو می‌کند که گویی در اتاق اعتراف نشسته است، به نوعی متقلّب، حقه باز و بیشتر یک مجرم است. نام او اغلب اسمی مستعار است و هویت واقعی او برای دیگران و حتی خودش یک معماست. بنویل دوست دارد چنین کاراکترهایی را درست در لحظه‌ای که دستشان رو می‌شود، گیر بیندازد. در دنیای پر از ارواح دریا، با اشاره‌های مبهم و غیر مستقیم به آثار شکسپیر به خصوص نمایش نامه طوفان و همچنین بازتاب‌هایی از افسانه‌های یونانی، سرانجام کاراکتر اصلی به یک روح تبدیل می‌شود یعنی به روح خودش.

در میانه‌های داستان، تغییر عجیب تقریبا غیر قابل مشاهده‌ای در گرایش داستان رخ می‌دهد، گویی نویسنده از بازی تقلید ساده ادبی خسته شده و برای بازی‌های سخت‌تری که به آن عادت دارد مانند معماهای اصیل، راز هویت‌های پیچیده، و آینه‌های بازتاب دهنده خود، دلتنگ شده باشد. اما قهرمان نیمه ساختگی او به بنویل اجازه نمی‌دهد چندان فراتر از این رود کاری که او در کتاب قبلی خود یعنی کفن انجام داده بود.

برخی منتقدان بنویل را به دلیل سبک داستانش تقلید گر بکت و عده دیگری او را وارث ناباکوف می‌دانند اما چیزی که در مورد دریا عجیب است این است که رمان به نحوی ساده‌تر و واضح‌تر می شود که بیشتر خود آگاهانه است، نویسنده تظاهر کردن به نویسندگی به شیوه خاصی را کنار می‌گذارد و همه چیز را به طبیعت بسیار خلاق و پیچیده‌تر خود می‌سپارد. شاید این برای بنویل سخت بود که خود را تحت فشار قرار دهد و سعی کرد به رسم و شیوه خود بنویسد اما به چیزی پیچیده و بسیار با ارزش رسید و توانست منتقدان را در این نظر که دریا بهترن اثر اوست، متقاعد و هم رای نماید.