تحلیل فیلم من مادرم را کشتم ساخته خاویر دولان در سال ۲۰۰۹

من مادرم را کشتم نخستین ساخته‌ی بلندِ خاویر دولان، کارگردان کم‌سن‌وسال فرانسوی است. دولان که نخستین‌بار با شاهکاری به نام مامی توانست از جشنواره‌ی کن جایزه بگیرد و نام خودش را خارج از دنیای فرانسوی‌زبان برسر زبان‌ها بیاندازد، پیش از آن چند فیلم بلند نیز ساخته بود. دغدغه‌ی اصلی دولان در بیشتر آثارش همان دغدغه‌ای است که از نخستین فیلمش من مادرم را کشتم به چشم می‌خورد. دغدغه‌ی روابط خانوادگی، روابطی که ما نقش چندانی در انتخاب آن نداریم و همچون سرنوشتی غیرقابل تغییر باید آن را بپذیریم.
دغدغه‌ی دولان، شیوه‌ی برخورد آدم‌ها با این سرنوشت است. در من مادرم را کشتم شخصیتِ اصلی داستان نوجوانِ هم‌جنس‌گرایی به نام «هوبرت» با بازی خودِ دولان است که رابطه‌ای پیچیده با مادرش دارد. رابطه‌ای که هوبرت معتقد است به آن دلیل شبیه به باقی روابط مادران و فرزندان نیست که او برای فرزند بودن ساخته نشده است. این دغدغه‌ی شخصیت اصلی جایی به‌چالش کشیده می‌شود که معلمِ هوبرت او و مخاطب را مقابل این چالش قرار می‌دهد که: «شاید مادرت برای مادر بودن ساخته نشده؟»
اگر تا پیش از این بارها و بارها با این پدیده روبه‌رو بوده‌ایم که نوجوانی سرکش مقابل خانواده‌اش قرار می‌گیرد و چندان برایمان پدیده‌ی غریبی نبوده است، اما قرار گرفتنِ یک مادر علی‌رغم تمامِ عشقی که به فرزندش دارد در مقابل او، چالشی است که کمتر به تصویر کشیده است.
من مادرم را کشتم مخاطب را درست در همین نقطه قرار می‌دهد و او را با پرسشی به مراتب عمیق‌تر از این‌که چرا روابط فرزندان و خانواده دستخوش ناهنجاری می‌شود روبه‌رو می‌کند. دولانِ جوان این پرسش را مطرح می‌کند که: واکنش ما در مقابل عشق‌ها و دوست‌داشتن‌هایی که ریشه‌اش در ناخودآگاه است باید چگونه باشد؟ سوالی که شاید هرگز نتوان پاسخی برای آن پیدا کرد. هوبرت، که نقاش است و گاهی فکر می‌کند دلیلی این ناهنجاری به‌وجود آمده، شخصیتِ او است، دوربینی مقابل خودش قرار می‌دهد و درباره‌ی مشکلاتِ ذهنی‌ای که در رابطه با مادرش دارد صحبت می‌کند. در لابه‌لای صحبت‌هایش بارها به این عشق اشاره می‌کند، عشقی که به مادرش دارد و او هم همچون ما نمی‌تواند به پاسخِ مشخصی برسد که این دوست‌داشتنِ بی‌دلیل، ماحصلِ ارزش‌هایی است که جامعه به رابطه‌ی مادر و فرزند تحمیل کرده است و یا از جایی ورای زندگی در جامعه می‌آید، از ناخودآگاهی که از لحظه‌ی تشکیل نطفه در انسان ایجاد می‌شود.
من مادرم را کشتم بیش از آن‌که یک فیلم باشد یک پرسش است، پرسشی که افراد کم‌تر از خود می‌پرسند: آیا دوست داشتنِ مادر و فرزند چیزی شبیه به نفس کشیدن برای زندگی انسان الزامی است؟ یا ما انتخاب می‌کنیم که مادر یا فرزندمان را دوست داشته باشیم؟

عنوان: من مادرم را کشتم/ I killed my mother
سال ساخت: ۲۰۰۹
کارگردان: خاویر دولان/ Xavier Dolan
زمان: ۱۰۰ دقیقه
بازیگران: Xavier Dolan/ Anne Dorval/ Suzanne Clement