معرفی فیلم از نفس افتاده ساخته ژان لوک گدار سال ۱۹۶۰

از نفس افتاده (به انگلیسی: Breathless، به فرانسه: a bout de souffle ) محصول سال ۱۹۶۰، از شاهکارهای ستودنی و غیرقابل انکار در سینمای مدرن فرانسه و همینطور سینمای جهان _ به دلیل خلق جریان بسیار مهمی که آن را موج نوی فرانسه نامگذاری کرده اند_ می باشد.
موج نوی فرانسه در سالهای پس از جنگ جهانی دوم با هدف عبور از کلیشه ها و خط قرمز کشیدن بر فرم و محتوای رایج در سینمای کلاسیک آغاز شد و با رد و طرد مولفه ها و خصیصه های سبک فیلمسازی گذشته در جهت نوآوری در ایده و محتوا و همچنین در فرم و ساختار گام نهاد. از فیلم های مهمی که در این زمان ساخته شدند می توان به از نفس افتاده ی گدار، چهارصد ضربه ی فرانسوا تروفو، هیروشیما عشق من ساخته ی آلن رنه و سرژ زیبا ساخته ی کلود شابرول اشاره کرد. این فیلمسازان نوگرا در فرم و ساختار تا حدودی از سینمای هالیوود تبعیت می کردند اما ایده هایشان، ایده های ناب فرانسوی بود و نگاهی تازه و بی پروا به فرانسه ی سالهای پس از جنگ داشتند. نگاهی که در تمامی شاخه های هنری اعم از سینما، نقاشی، موسیقی و ادبیات هم رواج گسترده و روزافزونی یافته بود و منجر به تولد سبکها و مکتبهای متفاوتی نیز در عالم هنر گردید. بطور خلاصه می توان اینطور اذعان داشت که غیرمتعارف بودن، غیرقابل پیش بینی بودن، شالوده شکن بودن، هرج و مرج طلبی و تاثیرگذار بودن، خط مشی کلی پیشگامان و پیروان موج نوی فرانسه به حساب می آمد.
از مولفه های ظاهری و ساختاری “از نفس افتاده” که سبک هنجارشکنانه ی گدار را نشان می دهد می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
۱) بازی تخت و سرد پاتریشیا که کاملا هماهنگ با پوشش و شکل و شمایلش می باشد در مقابل بازی پرتنش و شبه گانگستری میشل .
۲) دوربین روی دست در صحنه های مربوط به میشل برای نمایش روان پریشان و تکه پاره ی میشل و استرسها و دلهره های مربوط به اعمال او .
۳) استفاده ی مدام از جامپ کات برای نمایش گذر زمان و القای آن به بیننده .
۴) گفتگوهای طولانی و بی سر و ته توسط شخصیتهای اصلی برای نمایش آشفتگیهای روحی و دغدغه های درونی آنها که در بعضی صحنه ها به شکل بداهه گویی و طعنه زنی بنظر می رسند .
۵) فقدان روابط علت و معلولی به گونه ای که بیننده علت وقوع برخی رخدادها را درنمی یابد و سوالاتی در ذهنش شکل می گیرد که جوابی برایشان پیدا نمی کند .
اما به لحاظ مضمونی و محتوایی در “از نفس افتاده” ما با دغدغه ی بزرگ گدار یعنی مدرنیسم مواجه ایم. پراکندگی و اغتشاشات فکری و بیگانگی شخصیت اصلی فیلم (میشل) و نابه هنجاری های اجتماعی و عرفی او و همچنین تعامل و ارتباط پیچیده اش با (پاتریشیا)، دختر امریکایی روزنامه فروش با آن موهای کوتاه پسرانه و شخصیت کمال گرا، بی اعتنا و عجیبش، زمینه و بستر اصلی این اثر ماندگار و استثنایی می باشد. با وجود این زمینه ی به ظاهر ساده ما با روایتی بسیار نقادانه و تیز و شکاک نسبت به اوضاع اجتماعی و فرهنگی جوامع کنونی مواجه ایم. نگاهی دوربینی و موشکافانه که تجدد و مدرنیزاسیون قرن بیستم را چون سیلی عظیم و ویرانگر می بیند که تمامی عواطف، نیازها، دردها و خوشی های زودگذر آدمی را از جا می کند و با خود می برد و نشانی از حد اعلای انسانی باقی نمی گذارد. در دنیای سیاه گدار آدمها و ایده آل ها و تمنیاتشان همگی رو به تباهی و مرگ در حرکتند و پایان کار آدمی جز این نخواهد بود.