معرفی اندیشه ها و آثار آرتور شوپنهاور

آرتور شوپنهاور در ۲۲ فوریه ۱۷۸۸ در شهر دانتزیك به دنیا آمد . پدر و مادر او ثروتمند و از جمله خانواده‌های با قدرت و پرنفوذ زمان خود بودند. به دلیل سبك زندگی و اعتقادات خاص پدرش درباره ی تعلیم و تربیت , شوپنهاور را در ۹ سالگی به دوستی در فرانسه سپردند تا زبان فرانسه راآموزش ببیند . سپس در سال ۱۸۰۳ والدینش او را به انگلستان بردند و او را سه ماه در مدرسه ای شبانه روزی ثبت نام كردند تا زبان انگلیسی را نیز فرا بگیرد . او همواره با مادرش ,یوهانا هنریته, كه رمان نویس نسبتا موفقی بود سر ناسازگاری داشت . شوپنهاور با وجود رشد یافتن در خانواده ای ثروتمند , همواره نسبت به منش ثروتمندان در زندگی با دید تحقیر می نگریست .شوپنهاور ابتدا تحصیلات دانشگاهی خود را با رشته ی پزشكی آغار كرد اما علاقه ی او به فلسفه باعث شد تا در كلاس های فیلسوف نامی و صاحب منصب و مرید سابق كانت یعنی فیشته شركت كند. شلایرماخر هم در آن دوره همكار فیشته بود و در برخی دروس و كلاس های او نیز شوپنهاور شركت می كرد و یادداشت های مفصلی از درس گفتار های آنها بر می داشت . بسیاری از نظرات آنان شوپنهاور را به شدت نومید كرد اما اندیشه فیشته راجب طبیعت اراده و نقش اراده در شناخت , بسیار بر ذهن شوپنهاور تاثیر گذار بود.
شوپنهاور تز دكترای خود را با عنوان در باب ریشه چهارگان اصل دلیل كافی, به دانشگاه ینا تسلیم كرد و برای تدریس وارد دانشگاه شد . در این كتاب او نشان می دهد كه تا چه اندازه تحت تاثیر فلسفه كانت و افلاطون قرار دارد. سپس چند سال بعد مهمترین اثر خود كه دستگاه و اندیشه ناب فلسفی او در آن گنجانده شده را نوشت ,‌اثری سترگ در تاریخ فلسفه به نام جهان همچون اراده و تصور .
آرتور شوپنهاور پس از مهم ترین اثر خود جهان همچون اراده و تصور , مجموعه مختلفی را به نام ملحقات و متممات منتشر كرد كه آخرین قسمت این مجموعه امروز كتابی مجزا با عنوان در باب حکمت زندگی منتشر می‌شود. این اثر شوپنهاور متفاوت ترین اثر اوست به این دلیل كه سبك نوشتاری كتاب به گونه ای است كه درك آن نیازی به آشنایی تخصصی با متون فلسفی و فیلسوفان قبلی ندارد ,‌به همین دلیل دامنه ی وسیعی از خوانندگان را در بر می گیرد .
آرتور شوپنهاور همواره در تاریخ فلسفه به عنوان فیلسوف منفی معرفی می كنند .ولی كتاب در باب حکمت زندگی فلسفه بسیار مهمی را برای داشتن زندگی سعادتمند ارائه می كند. چنین ادعایی با افكار فیلسوفی همچون شوپنهاور كه زندگی را سراسر رنج می پندارد و رسیدن به سعادت را ناممكن , متناقض می نماید . به همین دلیل این سوال مطرح می شود كه فیلسوفی با این نگرش چرا باید كتابی برای سعادت انسان تالیف كند ؟
برای پاسخ به این پرسش باید شیوه بحث ودیالكتیك شوپنهاور در این كتاب بررسی كرد و به این نكته توجه كرد كه او در مقدمه كتاب اعلام می كند كه عامدانه از برخی اصول فلسفی خود فاصله گرفته و تلاش می كند تا در جایگاه فردی عادی به مسئله سعادت نگاه كند. با این همه در بخش اول كتاب شوپنهاور ۳ عامل مهم تشكیل دهنده ی زندگی انسان را معرفی می كند :
۱٫ آنچه هستیم :‌منظور همان شخصیت آدمی به معنی تام مانند سلامت , نیرو ,زیبایی , مزاج ,هوش و …
۲٫ آنچه كه داریم : ثروت و مالكیت از هر نوع
۳٫ آنچه می نماییم : یعنی در نظر دیگران چه هستیم یا دیگران چه تصویر از ما در ذهن دارند .
سپس در فصل های بعدی كتاب با شرح و بسط هر یك ازاین ویژگی ها و قرار دادن ذهنیت ( سوبژكتیویته) در برابر عینیت ( اوبژكتیویته ) و اثبات برتری ذهنیت به عینیت , ‌به خوانندگان ثبات می كند كه مهمترین عامل سعادت انسان ویژگی اول یعنی ” آنچه هستیم ” می باشد .
به نظر شوپنهاور ,‌آنچه هستیم بیش از آنچه داریم و آنچه می نمایم موجب سعادتمان می شود. به این دلیل كه آدمی همیشه شخصیتش را به همراه دارد و همه ی لذات وابسته به خود شخص است . در واقع نحوه ی ادراك و مقابله ما با جهان اطراف و در یك كلام ذهنیت محض و خالص ماست كه سعادتمان را رقم می زند.
زبان شوپنهاور در این كتاب بسیار روان و سهل است . زیرا شوپنهاور به لفاظی و استفاده از زبان پیچیده ی فلسفی اعتقادی ندارد و آن را باطل می شمارد و همواره تلاش می كند تا مطالب را به شیوا ترین روش ارائه كند. باید به این نكته نیز در كتاب در باب حکمت زندگی توجه كرد كه شوپنهاور دستیابی به سعادت را به صورت سلبی , یعنی نه تلاش برای دستیابی هرچه بیشتر به شادی,ثروت و شهرت بلكه تلاش برای تقویت ذهن و دور ماندن هرچه بیشتر از شر می داند .
كتاب در باب حکمت زندگی ترجمه محمد مبشری انتشارات نیلوفر به چاپ رسانده است .
برای آشنایی با زندگی , تفكرات و فلسفه ی شوپنهاور , كتاب پاتریك گاردینر با عنوان “شوپنهاور” ترجمه رضا ولی یاری چاپ نشر مركز , كتابی بسیار مختصر وسودمندی است.
كتابشناسی شوپنهاور :
جهان همچون اراده و تصور , ترجمه رضا ولی یاری , نشر مركز
ریشه ی چهارگان اصل دلیل كافی , ترجمه رضا ولی یاری , نشر مركز
در باب طبیعت انسان, ترجمه رضا ولی یاری ,نشر مركز
متعلقات و ملحقات, ترجمه رضا ولی یاری ,نشر مركز
مسئله بنیادین اخلاق ,ترجمه رضا ولی ,یاری نشر مركز
در باب حكمت زندگی ,محمد مبشری ,انتشارات نیلوفر
هنر همیشه بر حق بودن, ترجمه عرفان ثابتی ,نشر ققنوس