به وصیت آلفرد نوبل از سال ۱۹۰۱ تا کنون تقریبا هر ساله جایزه نوبل در ۵ زمینه (ادبیات، صلح، شیمی، فیزیک و روانشناسی/سلامت) به اندیشمندان بزرگ جهان اهدا می‌گردد. روند انتخاب برگزیدگان هرسال از شهریور سال قبل آغاز گردیده و برگزیدگان در نیمه دوم مهرماه (اوایل آگوست) معرفی می‌گردند و در نهایت در انتهای سال میلادی جشنی به برای تقدیر از آنها برگزار می‌شود.
به غیر از ۵ زمینه مورد اشاره در سال ۱۹۶۸ به درخواست و پشتوانه بانک مرکزی سوئد جایزه اقتصاد به یادبود آلفرد نوبل که در حال حاضر به عنوان جایزه نوبل اقتصاد شناخته می‌شود نیز در مجموع جوایز قرار گرفت که مراحل انتخاب برگزیدگان و اعلام آن همانند سایر جوایز توسط کمیته سوئدی اجرا می‌شود.
از میان ۵ زمینه نام برده شده جایز نوبل ادبیات از جایگاه ویژه‌ای نزد مردم برخوردار است زیرا که تقریبا تمامی مردم جهان با فعالیت‌ها و آثار برگزیدگان و کاندید‌های این جایزه از قبل آشنا می‌باشند و همچنین دوست دارند که نویسنده محبوبشان این جایزه را کسب نماید.
از طرفی نیز در مدت بسیار کمی پس از معرفی شخص برگزیده تقریبا تمامی آثار وی به زبان‌های مختلف ترجمه می‌شود و علاقه‌مندان به مطالعه در تمامی جهان با آثار وی آشنا می‌گردند.
البته نا گفته نماند که فعالیت‌ها و رایزنی‌های انجام شده در کمیته انتخاب کننده برگزیدگان تا مدت ۵۰ سال افشاء نمی‌گردد و معیارهای مد نظر این کمیته که متشکل از نویسندگان مشهور جهان است مخفی باقی می‌ماند. و همچنین برخی اوقات معرفی نویسندگان کمتر مشهور منجر به شگفتی می‌گردد. هر ساله گمانه‌زنی‌هایی درباره اینکه چه کسی جایزه نوبل ادبیات را خواهد برد مطرح می‌شود که یکی از مشهور ترین آنها متعلق به سایت لدبروکس است. در اینجا شش نفر دومی که از منظر این گمانه‌زنی‌ها احتمال اخذ جایزه نوبل ادبیات ۲۰۱۶ را دارند را به طور مختصر معرفی می‌نماییم:
جویس کارول اوتس
جویس کارول اوتس به اعتقاد پیش‌بینی‌کنندگان شانس هفتم اخذ جایزه نوبل ادبیات ۲۰۱۶ می‌باشد. وی از سال ۱۹۶۳ کار نویسندگی را آغاز نمود و کتابهای بسیاری را تا کنون منتشر کرده است. وی یکی از پر افتخار ترین نویسندگان زنده آمریکا به شمار می‌رود و تا کنون بیش از ۲۰ جایزه معتبر ادبی کسب نموده است (از جمله جایزه ملی کتاب امریکا) و کتاب‌هایش در ۵ دوره به مرحله پایانی جایزه پولیتزر و ۸ دوره جایزه ملی کتاب (در بخش‌های مختلف) راه‌یافته‌اند. از جمله مهمترین کتابهای جویس کارول اوتس می‌توان به موارد زیر که شامل رمان‌ها، داستان کوتاه، نمایشنامه و کتابهای غیر داستانی می‌شود اشاره نمود:
آب‍ش‍ار(۲۰۰۴)، آدم‌کش‌‌ها (۱۹۷۵)، اشتهای آمریکایی (۱۹۹۰)، بانوی گلی (۲۰۱۲)، تو را آنجا خواهم برد (۲۰۰۲)، پرستار شب، جانورها (۲۰۰۱)، جایزه بگیر، چشمان همیشه هشیار (۲۰۰۳)، دختر سیاه/ دختر سفید (۲۰۰۶)، در اتاقم را به روی خودم قفل می‌کنم، دیوار ما مجموعه داستان (۲۰۰۶)، س‍ی‍اه‍اب (۱۹۹۲)، شوهر عزیزم (۲۰۰۹)،شب‌های وحشی : داستان روزهای آخر زندگی امیلی دیکینسون، مارک تواین، ارنست همینگوی، ادگار الن پو، عروس بیوه، عشق تابستانی (۲۰۱۰)، قربانی (۲۰۱۵)، ماستیف، وق‍ت‍ش‍ه با من زندگی ک‍ن‍ی، وقتی دختر کوچکی بودم و مادرم مرا نمی‌خواست (۲۰۰۲)، ت‍ون ک‍لاس‍ت‍ر، خوشحالم که شناختمت، عاشقانه، تاریک و عمیق.
یون فوسه
یون فوسه نویسنده و شاعر نروژی و یکی از گزینههای مطرح برای اخذ جایزه نوبل ادبیات ۲۰۱۶ می‌باشد که گرچه طبق نظر منتقدان شانس وی برای دست یابی به این جایزه بسیار پایین است؛ تجربه نشان داده است که هیئت داوران اکثر با انتخاب نام‌های دور از ذهن به عنوان برنده نهایی جایزه نوبل منجر به شگفتی شده‌اند. یون فوسه بیشتر به خاطر نمایشنامه‌هایش شناخته می‌شود و در ایران نیز تنها تعداد کمی از این نمایش‌نامه‌ها ترجمه شده‌اند. از جمله مهمترین آثار یون فوسه که در ایران منتشر شده‌اند کتابهای اس‍م و دی‍دار (۱۹۹۵ و ۲۰۰۰)، دخ‍ت‍رک روی م‍ب‍ل – زم‍س‍ت‍ان (۲۰۰۲)، شب آوازه‍ای‍ش را م‍ی‌خ‍وان‍د و ف‍رزن‍د، ن‍وازن‍ده و ع‍ص‍ر می‌باشند.
لاسلو کراسناهورکایی
لاسلو کراسناهورکایی رمان نویس و فیلم‌نامه نویس مجارستانی است که آثار وی با برچسب‌های پست مدرن، پادآرمان شهر و مالیخولیا شناخته می‌شوند، مشهور‌ترین کتابهای وی تانگوی شیطان (اولین رمان وی که در سال ۱۹۸۵ منتشر گردید) و مالیخولیای مقاومت (۱۹۸۹) می‌باشد که فیلم سینمایی مقتبس شده از هر دو آنها توسط بلا تار (فیلم‌ساز مجارستانی) ساخته شده است. طبق آمار سایت لدبروکس شانس لاسلو کراسناهورکایی برای اخذ جایزه نوبل ادبیات ۲۰۱۶ نزدیک به ۵ درصد می‌باشد. کتابهای دیگر این نویسنده عبارتند از: جنگ و جنگ(۱۹۹۹)، هارمونی‌های ورکمایستر (۲۰۰۰)، آخرین گرگ (۲۰۰۹)، حیوان درون (۲۰۱۰)، نه سوال می‌پرسد نه جواب می‌دهد (۲۰۱۰)، زندگی ادامه دارد (۲۰۱۳) بازگشت بارون وینکهیم (۲۰۱۶)، پروژه منهتن (۲۰۱۷).
پتر هانتکه
پتر هانتکه نویسنده و فعال سیاسی اهل اتریش می‌باشد که علاوه بر نوشته‌هایش به خاطر نظرات سیاسی (ضد غرب و ناتو) و سخنرانی‌های تندش شناخته می‌شود. وی نمایش‌نامه‌ها و کتابهای بسیاری را نوشته و یکی از پرکارترین نویسندگان اروپا به شمار می‌رود. در گمانه‌زنی‌های صورت گرفته در باره گزینههای احتمالی اخذ جایزه نوبل ادبیات ۲۰۱۶ نام وی نیز در محافل مختلف به چشم می‌خورد. از جمه کتابهای مشهور پتر هانتکه که در ایران نیز منتشر شده‌اند می‌توان به اتهام به خود، آسمان برلین، اه‍ان‍ت به ت‍م‍اش‍اگ‍ر، پرخاش با تماشاچی و یک نمایش‌نامه‌ی دیگر، پ‍ی‍ون‍ده‍ای گ‍س‍س‍ت‍ه، ت‍رس دروازه‌ب‍ان از ض‍رب‍ه پ‍ن‍ال‍ت‍ی، س‍واری بر ف‍راز دری‍اچ‍ه‌ی ک‍ن‍س‍ت‍ان‍س، غ‍ی‍ب‌گ‍وی‍ی، فروشنده‌ی دوره‌گرد، ک‍اس‍پ‍ار، م‍ح‍اک‍م‍ه، من، در شبی تاریک از خانه‌ی خاموشم بیرون رفتم اشاره نمود.
پتر ناداس
پتر ناداس نویسنده مجار و یکی از شانس‌های اخذ جایزه نوبل ادبیات ۲۰۱۶ می‌باشد. اولین رمان وی پایان داستان خانواده نام دارد که در سال ۱۹۷۷ آن را منتشر کرد و بعد از آن دومین رمانش با عنوان کتاب خاطرات را در سال ۱۹۸۶ منتشر کرد که به گفته خود ۱۲ سال زمان صرف نوشتن آن کرده بود. این کتاب شهرت بسیاری برای ناداس به همراه داشت تا جایی که منتقدان وی را همتراز مارسل پروست دانستند. آخرین رمان وی نیز پس از ۱۸ سال کوشش با عنوان داستان‌های موازی در سال ۲۰۰۵ به چاپ رسید. اغلب علاقه مندان از نوشته‌های وی با عناوین بسیار جذاب، گیرا و نوآورانه یاد می‌کنند.
عاموس عوز
عاموس عوز در سال ۲۰۰۹ یکی از شانس‌های اول کسب جایزه نوبل شناخته می‌شد و اکنون بعد از گذشت ۷ سال نام وی همچنان در میان افرادی که احتمال کسب این جایزه را دارند به چشم می‌خود، با وجود احتمال پایین نام این نویسنده در لیست گمانه‌زنی‌ها برای اخذ جایزه نوبل ادبیات ۲۰۱۶ قرار دارد. وی یکی از فعالان صلح اسرائیل و طرفدار رعایت حقوق فلسطینیان می‌باشد که در این خصوص از سال ۱۹۶۷ با شرکت در تأسیس نهاد حل اختلاف فلسطین و اسرائیل فعالیت‌های مستمری را صورت داده است. از جمله آثار وی می‌توان به کتابهای تماس با آب، تماس با باد، تپه نصایح شوم، سومکی، استراحت درست، جعبه سیاه، درک زن، نگو شب، پلنگ زیرزمین، همان دریا، سکوت آسمان؛ عاگنون برخدا خیزش می‌کند، ناگهان در دل جنگل ، حس زندگی در روستا، میان دوستان اشاره کرد.
0 Comments